Voorstudie - Duurzame ontwikkeling Bonaire, Sint Eustatius en Saba

De studie gaat over de stand van zaken van de Sustainable Development Goals (SDG’s) voor de fysieke leefomgeving op de BES-eilanden en daarnaast ook over de verwachte kwetsbaarheden en risico’s op de lange termijn.
Foto van de kustlijn St. Eustasiu met op de achtergrond Saba

De raad heeft een voorstudie laten uitvoeren in de voorbereiding voor zijn werkprogramma 2020-2021. De studie gaat over de stand van zaken van de Sustainable Development Goals (SDG’s) voor de fysieke leefomgeving op de BES-eilanden en daarnaast ook over de verwachte kwetsbaarheden en risico’s op de lange termijn.

De voorstudie, gebaseerd op beschikbaar materiaal, laat zien dat er in de afgelopen jaren op veel terreinen vooruitgang is geboekt in de richting van de SDG’s. Op alle drie de eilanden zijn publieke voorzieningen verbeterd, zoals het drinkwaternetwerk, en is de ‘harde’ infrastructuur versterkt, zoals luchthavens, waterverbindingen en de energievoorziening. Bij SDG’s die een relatie hebben met de natuur, zoals afvalverwerking, waterzuivering en het behoud en beheer van ecosystemen, is de vooruitgang tot op heden nog relatief beperkt. Met name het operationeel krijgen en houden van de nieuwe installaties is een uitdaging. Voor een aantal SDG’s die een geïntegreerde aanpak vragen, ligt er een belangrijke opgave bij de lokale overheidsorganisaties en het Rijk. Het gaat met name om de aanpak van klimaatverandering, bescherming van zeeën en oceanen, het herstel van ecosystemen en het behoud van biodiversiteit.

De meest dringende kwetsbaarheden en risico’s hebben betrekking op de milieu-gerelateerde SDG’s. Klimaatverandering wordt aangewezen als één van de meest dringende bedreigingen voor de eilanden. Het eilandkarakter en de kleinschaligheid maken het lastig om de doelstellingen te bereiken. De kosten van voorzieningen zijn mede door het lage aantal gebruikers relatief hoog. De eilanden zijn niet zelfvoorzienend. De toename in de hoeveelheid afval, mede door de grote mate van import, vormt een groeiende bedreiging voor het milieu.

Investeringen in verbetering van de drinkwatervoorziening, afvalverbranding en energievoorziening op de eilanden hebben weliswaar geleid tot een verbetering, maar ook tot hogere kosten ondanks de steun vanuit het Rijk. De studie legt een verband tussen deze kostenstijging en de koopkrachtontwikkeling en (groeiende) armoedeproblematiek op alle drie de eilanden.

De openbare lichamen op de BES-eilanden zijn in principe verantwoordelijk voor het behalen van de Sustainable Development Goals. Tegelijk, zo concluderen de onderzoekers, is de betrokkenheid van het Rijk cruciaal, zowel vanwege de vereiste financiële middelen als de benodigde organisatorische en inhoudelijke capaciteit. De beperkte financiële armslag en het kleinschalige karakter van de BES-eilanden maken dat de benodigde inspanningen niet alleen door de afzonderlijke eilanden kunnen worden gedragen.

In de afweging met andere onderwerpen is door de raad besloten op dit moment geen advies naar dit onderwerp op te nemen in zijn voorstel voor de programmering voor 2020-2021 aan de bewindslieden die het werkprogramma later dit jaar zullen vaststellen. 

De raad hoopt en verwacht dat de uitkomsten van de voorstudie wel een rol zullen spelen in het toekomstig beleid voor de BES eilanden.

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Yvette Oostendorp, yvette.oostendorp@rli.nl tel. 06 27020642.