Kopen om te verhuren

De centrale vraag die de raad aan het Kadaster heeft gesteld luidt: “Zijn in Nederland tussen 2009 en 2018 daadwerkelijk steeds meer woningen gekocht voor de verhuur?”
Sleutel koop of huurhuis

Aanleiding en onderzoeksvraag

Vorig jaar heeft de Raad voor de leefomgeving en infrastructuur (Rli) intern gediscussieerd over een toenemend aantal investeerders dat woningen koopt voor de verhuur, in vakjargon vaak kortheidshalve aangeduid als buy-to-let. Internationaal zijn de raad voorbeelden bekend waarbij het opkopen van woningen voor de verhuur leidde tot effecten op de leefbaarheid in steden. Gedacht kan worden aan leegstand, aan hogere prijzen waardoor woningen voor groepen inwoners onbereikbaar worden, of aan een nadelige verandering van de bevolkingssamenstelling in de buurt. Aan een debat over vermeende problemen en mogelijke oplossingen gaat echter de vraag vooraf of er in Nederland inderdaad veel woningen worden opgekocht door beleggers. Deugdelijke cijfers hierover, bleken niet beschikbaar. Dit is voor de raad aanleiding geweest om het Kadaster te vragen onderzoek te doen naar veranderingen in de eigendomssituatie op de woningmarkt. De centrale vraag die de raad aan het Kadaster heeft gesteld luidt: “Zijn in Nederland tussen 2009 en 2018 daadwerkelijk steeds meer woningen gekocht voor de verhuur?” Dit heeft geleid tot het onderzoeksrapport ‘Kopen om te verhuren’, dat door het Kadaster voor de raad is opgesteld.

Toelichting

In het onderzoek wordt een vergelijking gemaakt tussen de eigendomssituatie op de woningmarkt in 2009 toen de huizenprijzen begonnen te dalen, 2013 toen huizenprijzen op een dieptepunt waren beland, en 2018 toen de huizenprijzen in veel regio’s een nieuw hoogtepunt hadden bereikt. Om een scherp beeld van de ontwikkelingen op de woningmarkt te krijgen heeft het Kadaster ook alle woningtransacties tussen 2009 en 2018 bestudeerd.
Een particuliere verhuurder wordt in het onderzoek gedefinieerd als een particulier die drie of meer woningen bezit om te verhuren. Een gevolg hiervan is dat de omvang van kopen om te verhuren in het onderzoek conservatief wordt geschat.

Bevindingen

Uit het rapport blijkt dat in de periode van 2009 tot 2018 zowel het aandeel eigenaar-bewoners als particuliere verhuur is gestegen met één tot twee procentpunt. Dat lijkt niet spectaculair, maar omdat het om 7 miljoen woningen gaat kan elke procentuele verschuiving in de eigendomssituatie grote effecten sorteren.
De raad ziet grote verschillen tussen regionale ontwikkelingen, die niet worden weerspiegeld in nationale cijfers. Vooral in de grote steden en in de studentensteden worden veel woningen gekocht om te verhuren. De toenemende betekenis van particuliere verhuurders op de woningmarkt blijkt vooral als gekeken wordt naar hun aandeel in de woningtransacties. Van de koopwoningen die in 2017 zijn verkocht is 5 procent opgekocht door een particuliere verhuurder. In een aantal grote steden en studentensteden ligt dit percentage boven de 10 procent en in specifieke wijken zelfs boven de 20 procent.

Interactieve kaart

De studie bevat een interactieve kaart van Nederland die op wijkniveau aangeeft hoe sterk het verschijnsel koop voor verhuur zich voordoet.

Klik op de kaart om voor Nederland te zien hoe koop voor verhuur zich voordoet.

Kadasterkaart

Uitsnede van de kaart: aandeel verkochte koopwoningen gekocht door een particuliere verhuurder per wijk in Leiden, Den Haag, Delft en Rotterdam, beeld 2017

 

Een belangrijke uitkomst van het onderzoek is dat particuliere verhuurders bovengemiddeld actief zijn op de woningmarkt: er worden veel woningen gekocht, maar ook opvallend veel woningen weer verkocht. De raad constateert dat de toenemende rol van particuliere verhuurders, zorgt voor een andere dynamiek op de woningmarkt.

Datum van publicatie

Op 29 mei 2019 is het rapport van het Kadaster ‘Kopen om te verhuren’ samen met een begeleidende brief van de raad toegezonden aan de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, met een afschrift aan de leden van de Vaste commissie voor Binnenlandse Zaken.

Informatie of reactie

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Bas Waterhout, bas.waterhout@rli.nl, telefoon: 06 21178802.

Voor inhoudelijke informatie over het rapport kunt u zich wenden tot het Kadaster, Paul de Vries, paul.devries@kadaster.nl, telefoon: 06 27199503.