Samenwerking sleutel tot succes regio Schiphol-Amsterdam

Om de internationale positie van Nederland te versterken is de ruimtelijke en economische ontwikkeling van de metropoolregio rondom Schiphol en Amsterdam van groot belang. Alle betrokken partijen – overheden, bedrijven en burgers – zullen hun krachten moeten bundelen om dit te bereiken. Dit vraagt om combinatie van lokale, regionale en bovenregionale belangen. De sleutel tot succes is het neerleggen van de verantwoordelijkheid voor bovenregionale belangen in de regio. Dit stelt de Raad voor de leefomgeving en infrastructuur (Rli) in zijn advies 'Sturen op samenhang' over de governance van de metropoolregio rondom Schiphol en Amsterdam, dat vandaag is aangeboden aan de staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu, Wilma Mansveld.

De regio Schiphol-Amsterdam staat voor een aantal pittige opgaven, zoals het intensiveren van de verstedelijking en het verbeteren van de regionale bereikbaarheid. De kwaliteit van het netwerk van verbindingen van de luchthaven Schiphol draagt in belangrijke mate bij aan het succes van de luchthaven. Het vestigingsklimaat en de kwaliteit van de leefomgeving moeten bovendien beter. Er moet een regionaal evenwicht worden gevonden tussen vraag en aanbod op de woning- en arbeidsmarkt. Het werken aan deze opgaven vergt samenwerking van alle betrokken partijen in de regio. Alleen met gebiedsgericht maatwerk is het combineren van verschillende belangen mogelijk.

De raad stelt dat bedrijven zelf verantwoordelijk behoren te zijn voor het overleg met hun omgeving. De luchthaven Schiphol vertegenwoordigt een bovenregionaal belang en is tegelijkertijd ook een bron van hinder. Het Rijk zal duidelijk moeten aangeven wat de ruimte is voor overleg over het combineren van deze belangen. De ontwikkeling van Schiphol en de bedrijvigheid in de regio zullen hand in hand moeten gaan met de verbetering van de leefomgeving van bewoners.

Rijk moet samenwerking stimuleren

Het Rijk moet leren loslaten, zo stelt de raad. Als het Rijk vooraf duidelijk is over het speelveld en de spelregels, hoeft het Rijk het spel niet zelf mee te spelen. Binnen de doelen, randvoorwaarden en procesvereisten die het Rijk meegeeft, speelt de regio het spel. Het Rijk kan de samenwerking in de regio stimuleren door haar doelen niet in termen van hoe maar in termen van wat te formuleren. Ook kunnen slimme prikkels en meer financiële autonomie de samenwerking in de regio bevorderen. Alleen als de betrokken partijen er onderling niet uitkomen is er een inhoudelijke rol voor het Rijk.

Meer flexibiliteit bij samenwerking

De staatssecretaris vroeg de raad om aan te geven hoe gekomen kan worden tot een robuust regionaal systeem van sturen. De raad meent dat de huidige bestuurlijke structuur daarvoor voldoende garanties biedt. Belangrijk is dat het sturingssysteem ook veerkrachtig is en mee kan bewegen op veranderende vraagstukken van internationaal tot lokaal niveau. Partijen moeten snel kunnen inspelen op kansen en bedreigingen die voortkomen uit de concurrentie met andere metropoolregio's. De opgaven laten zich niet inperken tot inhoudelijke of bestuurlijke grenzen. Ze vereisen samenwerking tussen betrokken overheden, burgers, maatschappelijke organisaties en bedrijven, geformeerd rond opgaven en dus in wisselende samenstellingen. Door zich te concentreren op haar verantwoordelijkheid voor de werking van het systeem kan het Rijk deze samenwerking optimaal stimuleren.

Noot voor de redactie

Voor meer informatie over het advies en voor het aanvragen van interviews kunt u contact opnemen met de projectleider Yvette Oostendorp Yvette.oostendorp@rli.nl tel. 06 27020642 of Miep Eisner, communicatieadviseur, miep.eisner@rli, 06 15369339 / 070 4562070