Toezicht vergt afstand. Woningcorporaties hebben recht op vreemde ogen

VROM-raad reageert op voorstel voor nieuw arrangement tussen overheid en woningcorporaties (stuurgroep-Meijerink).

De VROM-raad meent dat het toezicht op de woningcorporaties krachtig en op afstand moet zijn. Als het toezicht te dicht op corporaties zelf is georganiseerd, als het toezicht deel uitmaakt van de dagelijkse politieke agenda, wordt onafhankelijk en krachtig toezicht belemmerd.

Dit blijkt uit de reactie van de VROM-raad op het recente voorstel voor een nieuw arrangement tussen overheid en woningcorporaties van de stuurgroep-Meijerink. Deze stuurgroep, bestaande uit vertegenwoordigers van Aedes en het Ministerie van VROM, stelt veranderingen voor in het toezicht en stelt een onderscheid in taken voor. Op verzoek van de Vaste Kamercommissie WWI van de Tweede Kamer heeft de VROM-raad zich over deze voorstellen gebogen en op 9 februari heeft de VROM-raad een advies aan de Tweede Kamer uitgebracht. Uiteraard is ook de Minister voor WWI op de hoogte gesteld.

Woningcorporaties hebben recht op vreemde ogen. In de voorstellen van de stuurgroep-Meijerink voor een nieuwe Volkshuisvestingsautoriteit is het toezicht te veel gebonden aan de normen en codes van de corporaties zelf. Het oprichten van een nieuw orgaan is echter niet nodig. Het bestaande Centraal Fonds Volkshuisvesting kan gezien de opgebouwde expertise en ervaring de taak van onafhankelijk toezicht op zich nemen.

De stuurgroep-Meijerink stelt bundeling van financieel en inhoudelijk toezicht voor. Ook de VROM-raad is voorstander van bundeling en om dit voldoende krachtig te maken dient het toezichtorgaan ook sanctie-instrumenten te hebben.

Voor borging van het publieke belang kunnen ook visitaties van nut zijn. In het rapport van de stuurgroep wordt veel verwacht van visitaties als bron van toezicht. De VROM-raad meent dat visitaties wel een goede aanvulling zijn, maar zij kunnen het verticale toezicht (op de politieke doelen) niet vervangen. Ook na verbetering van het interne toezicht wordt extern toezicht niet overbodig.

De VROM-raad adviseert verduidelijking van de taken van de corporaties en de afbakening van het werkdomein.

De verhoudingen tussen overheid en woningcorporaties kunnen verbeteren. Met spoedige besluitvorming kan de aandacht uitgaan naar het werken aan de grote maatschappelijke opgaven.
Daarvoor is een stabiel en werkbaar arrangement nodig. De voorstellen van de stuurgroep-Meijerink verdienen op het punt van onafhankelijk en krachtig toezicht aanpassing.