Succes door nieuw ondernemerschap
De landbouw in het Groene Hart is succesvol dankzij zijn groei en nieuw ondernemerschap. De regionale verschillen en de diversiteit zijn groot. Een bovengemiddeld aantal boeren heeft zijn bedrijf verbreed (30%, landelijk is dit 16%): bijna 50% van de verbreding is natuur- en landschapsbeheer. De ondernemer die succesvol is met verbreding heeft een gezond melkveebedrijf en ontwikkelt daarmee een tweede tak voor recreatie, streekproducten, zorg, e.d. De ondernemer die succesvol is met schaalvergroting is in staat om natuur- en waterbeheer in zijn bedrijf in te passen. Hij kan de extra risico’s die dit met zich meebrengt het beste aan. De nieuwe generatie boeren staat open voor maatschappelijke wensen en het opvolgingspercentage is opvallend goed. 50% van de bedrijven heeft gezien leeftijd en opvolgingssituatie een toekomstperspectief. Dit is bijna gelijk aan het landelijk gemiddelde. Hiermee ziet de raad een goede toekomst voor de landbouw als drager van de landschappelijke kwaliteit van het Groene Hart.
Landbouw in 2040
De raad verwacht dat de landbouw in 2040 nog veelkleuriger is. Aan de ene kant gaat de schaalvergroting onverminderd door. Aan de andere kant zal ook het produceren voor de regionale markt terrein winnen en de verbreding van de landbouw zich voortzetten. Het platteland zal in 2040 sterker profiteren van de nabijheid van de kritische en kapitaalkrachtige markt van de stedeling. Ook zal de stad het Groene Hart meer gebruiken als plek waar hij kwaliteitsproducten kan kopen, ontspannen en inspiratie opdoen.
Aanbevelingen aan agrarische sector
De raad adviseert boeren zelfbewust te zijn, te staan voor diversiteit als kracht en als (gezamenlijke) ondernemer(s) een aanbod naar de overheden te doen voor de wijze van participatie in gebiedsprocessen. Boeren moeten overheden uitdagen door voorstellen te presenteren voor versterking van de toegankelijkheid van boerenland voor wandelaars en fietsers. Ook adviseert de raad boeren in te spelen op de te verwachten vermaatschappelijking van de (Europese) bedrijfstoeslagen. Ondermeer door het aanbieden van groene en blauwe diensten, bijvoorbeeld in de vorm van agrarisch natuurbeheer en waterbeheer.
Aanbevelingen aan overheden
De raad adviseert bedrijven ontwikkelingsmogelijkheden te bieden, zowel voor groei als voor verdieping en verbreding richting natuurbeheer, recreatie, zorglandbouw en streekproducten. Provincies en gemeenten moeten dit duidelijk in structuurvisies en bestemmingsplannen vastleggen. Ook adviseert de raad gebruik te maken van de nieuwe generatie boeren die open staat voor maatschappelijke wensen. Benut hun actieve betrokkenheid bij de natuurontwikkeling in het Groene Hart. Daag ze uit om het beheer van nattere gebieden op te pakken. Betrek de boeren bij het realiseren van nieuwe opgaven voor water en natuur en geef ze de mogelijkheid om tegen een reële vergoeding aan het beheer van natte gebieden een bijdrage te leveren. De raad vindt dat grote en groeiende bedrijven goed in staat zijn om water- en natuurbeheer in hun landgebruik in te passen. Overheden moeten dit stimuleren door ruilverkaveling en technische en bedrijfsmatige innovaties in het landgebruik.